Dünya Kanser Günü sebebi ile yayınlanan Sağlık ve Çevre Birliği (HEAL) raporu Türkiye’de hava kirliliğinin oluşturduğu sağlık maliyetini detaylı olarak incelemiş.
Türkiye’de Kronik Kömür Kirliliği: Kömürün Sağlık Yükü ve Kömür Bağımlılığını Sonlandırmak’ adlı rapor, termik santrallerden kaynaklı hava kirliliğinin yarattığı sağlık sorunları ve bunun mali yüküne dikkat çekiyor.
Türkiye’de santral bazında sağlık etkilerini hesaplayan ilk çalışma olan rapor, kömür santrallerinin yarattığı kirliliğin her yıl yaklaşık 53.60 milyar TL’lik sağlık maliyetinin olduğunu ortaya koyuyor.
HEAL Türkiye Sağlık ve Enerji Politikaları Kıdemli Danışmanı Funda Gacal, 2019’da Türkiye’nin sağlık harcamalarının 201 milyar TL olduğuna dikkat çekerken, bu rakamın yüzde 27’sinin ise kömür kaynaklı sağlık sorunlarına harcandığını öne sürüyor.
Bu araştırma özellikle 2019’da Türkiye’de işletmede olan linyit, taş kömürü veya asfaltit kullanan 28 adet büyük elektrik santralin etkilerini incelemiş.
Rapor, 2019’da bu santrallerin Türkiye’de 26 bin 500 çocuk bronşit vakası, 3 bin erken doğum, 3 bin 230 yetişkin bronşit vakasına yol açtığını belirtiyor.
Bu hastalıklardan dolayı 2019 yılı içerisinde önlenebilir 5 bin erken ölüm gerçekleşti. Yani günde ortalama 13 kişi kömürün yarattığı kirlilik nedeniyle hayatını kaybetti.
Santrallerde genellikle filtre teknolojileri çözüm olarak gösterilse de, Gacal en iyi filtre sistemleri dahi bacalardan yayılan hava kirleticilerini yalnızca bir noktaya kadar azaltabildikleri için kronik hava kirliliğine çözüm olmadığını belirtiyor.
Bununla beraber, filtreler ayrıca CO2 salınımını engellemiyor, yani kömürün iklim değişikliğini tetiklemedeki rolünü azaltmıyor.
Çalışma asıl çözümün, sürdürülebilir yenilenebilir enerji ve enerji tasarrufu biçimlerinin tercih edilmesi ile Paris İklim Anlaşması’nın onaylanması ve iddialı bir Ulusal Katkı Beyanı (NDC) ile yenilenebilir enerji kaynaklarının paylarının artırılması olduğunu belirtiyor.
Buna ek olarak, eskimiş kömür santrallerinin kapanması ve yerine yenilerinin inşa edilmemesi önerilmiş. Ayrıca, daha sağlıklı ve şeffaf veri toplama ve inceleme sistemlerinin oluşturulması önerilmekte.
One Comment