İçinde Jeffrey Sachs, Joseph Stiglitz ve Robert Reich’ın da bulunduğu 100’den fazla ekonomist son dönemde yaşadığımız krizlere çözüm olarak karbonsuz bir ekonomiyi çözüm olarak gösterdi.
Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı (UN SDSN) Global Direktörü Prof. Dr. Jeffrey D. Sachs ve Nobel Ödüllü Joseph Stiglitz ve Barack Obama’nın ekonomi danışmanı Robert Reich gibi ekonomistleri de içinde barındıran ekonomistler ortak bir bildirgeye imza attı.
Bildirgede, dünyamızın son dönemlerde, Koronavirüsten sosyal ve ekonomik eşitsizliğe, ekolojik krizlerden giderek artan mülteciliğin kökenlerine kadar farklı gibi görünen ama birbirine bağlı krizlerden geçtiğine dikkat çekildi.
Bununla beraber, ekonomistler, iklim krizinin kapıdan baktığı şu dönemlerde bile, eski fosil yakıt bazlı karbon ekonomisine dönmeyi ciddi anlamda düşünenler olduğuna karşı uyardı.
Uzmanlara göre, insanlığın genel bir acı çekmesi söz konusu ve bu bereketsiz tarım ürünlerinden, su kıtlıklarından, giderek artan su seviyelerinden, orman yangınlarından, belirsiz hava koşullarından ve zorlanmış göçlerden kaynaklanmakta.
Son dönemde bu acılara eklenen koronavirüs felaketinin kökeninde bile aslında ormansızlaştırma ve artan sıcaklıklar var. Bu sorunlar büyüdükçe uzmanlar koronavirüs benzeri pandemilerin artmasından da korkmakta.
Buna ek olarak, bu krizlerin hepsinin, farklı “renkteki” ve düşük gelirli, toplumun genellikle en hassas bireyleri ve toplumdışı grupları tarafından çok daha ağır hissedildiğine dikkat çekildi.
Ekonomistler, bu ve benzeri örneklerin, karbon ekonomisinin ırksal, sosyal ve ekonomik eşitsizlikleri katlayıp çoğalttığını bize gösterdiğini ve sürdürülebilir bir gelecekten bahsediyorsak böyle bir şeyi kabul etmemizin olanaksız olduğunun altını çiziyor.
Eğer şu an harekete geçmezsek, içinde olduğumuz bu haberci krizler ileride daha fazla ödün verilen ve acı yaratacak sorunlara dönüşebileceği de bildirgenin ana noktalarından biri.
Bununla beraber, iklim krizi hakkında onlarca yıl yalan söylemiş, ciddi çözüm önerilerine aktif bir şekilde karşı durmuş ve fosil yakıtlara bağımlı bir ekonominin “iyiye” dönmesini beklemenin naiflik olduğu da belirtilmiş.
Uzmanlar, bunun yerine, bu durumun kendimiz ve çocuklarımız için daha iyi bir gelecek hazırlamak için bir fırsat olduğunu kabul etmemiz gerektiğine dikkat çekiyor.
Bildirgeye göre, karbonu ekonomiden çıkararak, daha adil ve sürdürülebilir bir gelecek inşası için yolumuzu çizmeye başlayabiliriz.
Bunun için hükümetlerin fosil yakıt endüstrisini aşamalı olarak sonlandırılması önerilmiş. Bu da büyük petrol, gaz ve kömür şirketlerine yönelik kurtarma paketlerinin ve devlet yardımlarının bitmesi demek.
Ekonomistler bunun yerine fosil yakıt arayışı yerine kaynakların çevre dostu teknolojilere, altyapı yenilenmesine, sosyal programlar ve “iyi” işlere yönelmesini öneriyor.
Bu değişikliklerin hem insanlığa hem de gezegene yarar sağlayan çözümler üreticeği belirtilmiş.
Sadece hükümetlerin değil, finansal güce sahip her kurumun fosil yakıtlara yönelik yatırımlarının da sonlanması önerilmekte.
Uzmanlar, en büyük bankaların, en “itibarlı” yatırımcıların ve en iyi üniversitelerin bu gibi yatırımlar ile bahislerini fosil yakıt endüstrisine yönelik oynadıklarını belirtiyor.
Bu ise, bu zararlı mevcut durumun devamı için gereken ekonomik ve sosyal yatırımların daha da artmasına yol açıyor. Ekonomistler bu kurumların adil ve istikrarlı bir geleceğe yatırım yapmasını öneriyor.
Bireylerin ise daha adil ekonomik sistemler öneren politik güçlere destek verilmesi önerilmiş.
Ekonomistlere göre eğer bizi “olağan durumlara” geri göndermeye çalışan bir sistemi inşa edersek, kriz üzerine kriz yaşayacak bir sistem kurmuş oluyoruz.
Bunun yerine krizlerin, toplumların fay hatları üzerinde felaketler oluşturacağını kabul edip; bu felaketlere hazırlanmazsak, eylemsizliğin zararının toplumun en hassas bireylerin üstüne en ağır şekilde düşeceğini görmemiz gerektiği belirtilmiş.
Uzmanlara göre, çevre dostu bir toparlanma, buna en çok ihtiyacı olana yardımcı olmalı. Bu toparlanma, daha dirençli ve canlandırıcı bir topluluğu da beraberinde getirmeli.
Karbon ekonomisini ortadan kaldıran ve daha çevre dostu bir dünya getiren geniş çaplı bir ekonomik değişim, modern toplumun kalbinde bulunan eşitsizlikleri yenebilir ve aynı zamanda ekonomik bir toparlanma yaratabilir.
100’den fazla ekonomistin altına imzasını attığı bildirge, en sonunda ise karar vericiler için, anlamlı bir iklim hareketinin dünyamızı yeniden inşa edecek gücünün fark etmesini öneriyor.
Zira, sağlıklı bir ekonomi ve toplum ancak sağlıklı bir gezegen ile mümkün.
Bu bildirede imzası olan tüm ekonomistlerin listesine ise buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Kaynak: The Guardian
One Comment