Birleşmiş Milletlerin yayınladığı yeni bir rapora göre, son 1 yılda 53,6 milyon tonluk elektronik atık çöpe gitti. Bu rakamın büyüklüğünü hayal etmek zor olabilir ama size yardımcı olmaya çalışayım.
Eğer tüm elektronik atıkları kamyonlara koyarsak ve bu kamyonları sıra sıra dizersek, dünyanın çevresini rahatça dolaşabiliriz. Yani 5,4 milyon adet 10 tonluk, 8 metrelik 43 bin 200 kilometrelik bir konvoydan bahsediyoruz.
Elektronik atık problemi 5 yıl önceye göre %21 artmış durumda. Zira sürekli kendini güncellemeye zorlayan ve ihtiyacımız olduğu söylenen “yeni teknolojiler” içeren elektronik aletler bu durumu daha da kötü hale götürüyor.
Ülkelerin eski ve çöpe atılan elektronik atıkları toplama oranı ise, tüketim oranları ile karşılaştırılınca daha çok yolumuz olduğunu gösteriyor.
Akıllı telefon ve bilgisayarlar haricinde, elektronik atık dediğimizde aslında ofis ve mutfak gereçleri, oyuncaklar, klimalar, müzik aletleri gibi ürünlerden de bahsediyoruz.
Bu ürünler genelde içerisinde yeniden kullanılabilir değerli metaller de içeriyor. Bu metallerin elektronik atıklardan toplanması, doğayı ciddi bir şekilde etkileyen madencilik sektöründe bir devrime yol açabilir.
Birleşmiş Milletlerin raporu, elektronik atıklarda bulunan bakır, demir ve gümüş gibi metallerin 57 milyar dolar değerinde olduğunu belirtmekte. Ama maalesef, çoğu elektronik atık ya yakılıyor ya da vahşi depolama alanlarına gidiyor.
Bu raporda ise özellikle gümüş, altın ve platinyum gibi yüksek ekonomik değere sahip nadir rastlanan metalik kimyasal elementlere, yani değerli metallere dikkat çekilmiş.
Uzmanlar, bu değerli metallerin değerinin 14 milyar dolar değerinde olduğunu ama bunun sadece 4 milyar dolarının geri dönüştürüldüğünü belirtiyor.
Raporda, Kuzey Avrupa ülkelerinin her yıl kişi başı 22 kilo ile en çok elektronik atığı çöpe attığı belirtiliyor. Ama diğer ülkeler de çok uzakta değil.
ABD ve Kanada kişi başı 20 kilo elektronik atık üretirken, Doğu Avrupa ülkeleri onlardan bir kilo (21) ile önde.
Türkiye’ye baktığımızda ise bu rakamın kişi başı 10 kilo civarında olduğunu görüyoruz. Bu atıkların ise sadece %18’i toplanmakta.
Uzmanlar, bu atıkları çöpe atmanın cezalandırılmasından, daha iyi toplama noktaları ile şirketlerin toplama sorumluluğunu benimsemesine kadar bir çok çözüm önerisi sunmakta.
Ama biliyoruz ki, bir şey yapmazsak bu sorun iyice kontrolden çıkacak gibi.
