Çevre Bilimi ve Teknolojisi adlı akademik jurnalinde yayınlanan bir araştırma, yemek tuzu olarak bilinen ambalajlı tuzların %90’ında mikroplastik izine rastladı.
Güney Kore’de bulunan Incheon Üniversitesi ve Greenpeace’in Doğu Asya departmanın beraber gerçekleştirdiği araştırma; 21 ülkeden 39 markayı incelemiş ama sadece 3 markada mikroplastiğe rastlamamış.
Su kaynaklarına atılan plastik çöpler zamanla bozunmaya uğradığından deniz ve göl tuzlarında mikroplastik bulmak çok da şaşırtıcı değil aslında. Zira bu tuzlar deniz ve göl sularını kaynatarak üretiliyor.
En fazla mikroplastik Asya ülkelerinde
Araştırmanın kaynakları Avustralya, Belarus, Brezilya, Bulgaristan, Çin, Hırvatistan, Fransa, Almanya, Macaristan, Hindistan, Endonezya, İtalya, Kore, Pakistan, Filipinler, Senegal, Tayvan, Tayland, İngiltere, ABD ve Vietnam’dan gelmekte.
Bu kaynakların 28’i deniz tuzu, dokuzu kaya tuzu ve ikisi deniz tuzu olarak kategorize edilmiş. Sadece Tayvan’dan gelen rafine deniz tuzu, Çin’nden gelen rafine kaya tuzu ve Fransa’dan gelen rafine deniz tuzunda mikroplastiğe rastlanmamış.
Asya ülkelerinden gelen tuzlarda ise en fazla mikroplastik oranlarına rastlanılmış. En kirli 10 kaynaktan 9’u bu ülkelerden gelmekte. Uzmanlar bu durumu bu ülkelerde denize atılan yüksek plastik atık oranına bağlamakta.
Türkiye’de de durum çok farklı değil
Araştırma da Türkiye ile ilgili bir veri yok. Bununla beraber araştırmanın kaynakları arasında Çukurova Üniversitesi’nden Arş.Gör.Dr. Sedat Gündoğdu’nun aynı konudaki çalışması yer almakta.
Türkiye pazarından 16 markayı inceleyen Gündoğdu’nun araştırması; kilogram başına; deniz tuzunda 16 ile 84 parça, göl tuzunda 8 ile 102 parça, kaya tuzunda ise 9 ile 16 parça mikroplastik bulunduğunu gösteriyor.
Bu bulgular Incheon Üniversitesi ve Greenpeace’in Doğu Asya’nın gerçekleştirdiği araştırmanın verileri ile karşılaştırıldığında daha az olsa da yine de bir risk oluşturacak derecede fazlalar.
Yılda 2 bin parça mikroplastik sadece tuzdan yutuluyor
Araştırma bir yetişkinin yılda ortalama 2 bin mikroplastik yuttuğunu öne sürüyor. Gündoğdu’nun araştırmasına göre ise Türkler için bu rakam yılda 172 ile 309 parça arasında.
Bununla beraber mikroplastik ile ilgili araştırmalar göz önüne alınınca, bu rakamlar bireyler tarafından yutulan mikroplastiklerin yalnızca küçük bir oranı.
Bireyler, musluk suları, deniz ürünleri ve hem dışarıdaki hem de içerideki havadan yaklaşık 32 bin parça mikroplastiği her yıl yutmakta. Havadan gelen mikroplastikler ise %80 oranında en büyük mikroplastik kaynağı.
Yutulan mikroplastiklerin sağlımıza etkisi hakkında yeterli araştırma yok
Her ne kadar araştırmalar mikroplastiklerin kaynaklarını ortaya çıkarsa da, sağlığımıza etkileri hakkında yeterli araştırmanın olduğunu söylemek mümkün değil.
Denek hayvanlar üzerinden yapılan testler, mikroplastiklerin karaciğer, böbrek ve bağırsaklarda biriktiğini gösteriyor. Bu durum karaciğerde oksidatif strese ve beyin için zararlı toksin moleküllerinde artışa yol açmış.
İnsanlar üzerinde yapılan bazı araştırmalar ise akciğerde bulunan mikroplastiklerin inflamasyona yol açıcı kimyasalar oluşturduğunu öne sürüyor ama bu test oldukça sınırlı bir şekilde yapılmış.
Kronik inflamasyon ise diyabet, Alzheimer, kalp ve damar, kanser ve birçok hastalığın kökeninde yer almakta.
Kaynak: Quartz, Healthline
