Dünyada her gün 4 milyon adet akıllı telefon satılmakta ve yapılan araştırmalar bu telefonların ortalama ömrünün sadece 2 yıl olduğunu gösteriyor.
Bu telefonların çevreye etkilerinin büyük bir kısmı ise imalatları ve özellikle içerisindeki minerallerin elde edilmesi sırasında oluyor.
İşte Fairphone, telefonlarında kullandıkları minerallerin hem çevreye hem de çıkarıldıkları bölgeye en az etki ile üretilmesini hedefleyen bir telefon markası.
Çatışmalara hizmet eden mineraller nedir?
Fairphone’un üreticilerinden Bas van Abel, marketteki çoğu telefonun kullandıkları ürünlere dikkat etmediğini belirtiyor.
Özellikle tantalum, kalay, tungsten ve altın gibi mineraller, sadece çevreye değil, adil olmayan üretim koşulları ile topluluklar için de büyük trajedilere yol açmakta.
Öyle ki uzmanlar, 2. Dünya Savaşı’ndan sonraki en büyük katliama yol açan bu madenleri “çatışmalara hizmet eden mineraller” olarak adlandırılıyor.
Özellikle Afrika kıtasında, bu madenlerin zorba yönetimleri ve isyancıları finanse ettiği belirtilmekte. Öyle ki, neredeyse 140 milyon dolarlık bu pazar, gerilla ve milis grupların gelirinin %75’ini sağlıyor olabilir.
Böyle bir ekonomik kaynağı değerlendirmekten kaçınmayan gerilla grupları, işçi toplamak adına yerleşim yerlerine saldırıp, güçlü erkekleri madenlerde köle, kadınları seks işçisi ve çocukları ise orduları için asker olmaya zorlamakta.
Bu ve benzeri çatışmalar kıta içerisinde yaklaşık 5 milyon kişinin ölümüne sebebiyet verdiği düşünülüyor.
Her ne kadar Apple ve Google gibi büyük şirketler bu konuda adımlar atmış olsa da, maalesef üreticiler yoğun talebi karşılayacak “adil madenleri” bulmakta zorluk çekiyor.
Adil madenler nedir?
Özellikle Avrupa Birliği tarafından çıkarılan yasalar ile artık şirketler bu mineralleri nereden elde ettiğini göstermek ve sertifikalandırmak zorunda.
O yüzden, hem “çatışmaya hizmet etmeyen” minerallerin elde edildiği hem adil ücretlerin ve sağlık koşullarının olduğu, hem de çevreye olan etkilerinin azaltıldığı madenlere adil madenler diyebiliriz.
Zira bu madenlerin çevreye olan etkileri de küçümsenecek gibi değil. Ülkemizde de Kazdağları örneğinde gördüğümüz gibi altın çıkarımı çok büyük çevresel problemlere yol açıyor.
Fairphone’un farkı ne?
Fairphone, tersine mühendislik ile telefondaki tüm özelliklerin yeniden yapılandırmasını sağlamış.
Özellikle kalay, tantalum ve bakır madenleri konusunda adil ve etik ticaret sertifikalarını elinde bulunduran şirket, artık tungsten ve altın minerallerini de adil madenlerden almakta. Buna ek olarak telefonun plastiklerinin büyük bir kısmı geri dönüştürülmüş plastiklerden elde edilmiş.
Ama bence bu telefonun en radikal özelliği telefonun parçalarına ulaşılabilir olması. Bu özelliği ile küçük bir vida ile telefonun bozulan parçalarını ayrı ayrı değiştirmek mümkün.
Yani artık telefonunuzun pili bozulduğunda tüm telefonu atmak zorunda değilsiniz. Bu özelliği ile Fairphone 3, dünyanın “modüler ve döngüsel” olan nadir telefonlarından biri.
Telefon geeklerine Fairphone 3’ün özellikleri
Telefon Android 9 işletim sistemini, Qualcomm Snapdragon 632 çipi ile çalıştırıyor. Çift kamerası az ışıkta yüksek kaliteli fotoğraflar çekecek kadar iyi ve Google’ın Pixel 3a XL sistemini kullanmakta.
64 GB’lık belleği microSD kardkar ile artırılabiliyor. Telefonda aynı zamanda parmak izi okuyucu, kablosuz şarj özelliği, NFC desteği ve herkesin favorisi 3,5 mm kulaklık jakı da bulunmakta.
Fairphone için yapılan en iyi yorumlardan biri ise dünyanın en iyi telefonu olmadığı ama iyi bir dünyanın telefonu olduğu olsa gerek.
Fairphone’u Türkiye’de satın almak mümkün mü?
450€ fiyatı ile şu anda Türkiye’de Fairphone’u satan bir mağaza bulunmamakta ve maalesef telefonun artık Türkiye’ye de gönderimi yok.
Geçtiğimiz yıllarda gönderimi olan telefonun bu sefer niye gönderim yapamadığını kendilerine sordum cevap geldikten sonra bu bilgiyi güncelleyeceğim.
Ama zaten Fairphone’nun amacı zengin olmak ya da milyonlarca telefon satmak değil. Aslında protesto amacı ile kurulmuş bu şirket bu konuda insanların bilgilenmesini ve sektörün değişmesini istiyor.
Bilinçli tüketimin de amaçlarında biri bu; oldukça iyi özelliklere sahip bu telefon hem harika fotoğraflar çekip, Instagrama koyuyor, hem de elinizde sektörün değişebileceğine dair somut bir kanıt oluyor.
Farklı bir dünya mümkün diyenlere sevgi ile…
Kaynak: TechRadar, Digital Trends
Merhaba, Türkiye’ye neden göndermedikleri sorusuna bir yanıt geldi mi acaba?