3 yıllık araştırmanın ve Güney Kore’de biliminsanları ve küresel hükumet görevlilerinin 1 haftalık istişarelerinden sonra Birleşmiş Millletler’e bağlı Hükumetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) raporunun detayları belli oldu.
1,5 derecelik küresel ısınmayı durdurmak için bunun son çağrı olduğunu belirten rapor, şu anki mevcut durumda gezegenin 3 derecelik bir ısınmaya doğru gittiğini açıkladı.
Durum vahim gibi gözükse de, rapor insanlığın eşi benzeri görülmemiş derecede değişiklikler yapması durumunda kurtuluşun hala olası olduğunu da belirtiyor. IPCC raporu biraz karmaşık olsa da bilmeniz gereken 6 noktayı burada bulabilirsiniz.
1. Küresel ısınmayı 1,5 derecede sınırlandırmak birlikte değişimi gerektiriyor
2016 yılında 52 GtCO2e olan küresel sera gazı salımının 2030 yılında 52-58 GtCO2e olması bekleniyor. Eğer 1,5 derecelik küresel ısınmada kalmak istiyorsak 2030 yılın akadar bu rakam yarıya; 25-30 GtCO2e, inmeli.
Teknik olarak bunu başarmak mümkün olsa da, bu neredeyse tüm sektörlerin ve bireylerin büyük değişiklikler yapmasını gerektiriyor.
Hem bireylerin hem de şirketlerin bir olup, enerji tüketimini azaltmaları, gıda israfının önüne geçmeleri ve ulaşım ve beslenme alışkanlıklarını değiştirmeleri gerekmekte. Bu değişimler de ekonomik yatırımlar kadar kadar etkili.
2. Bu değişim eşi benzeri görülmemiş bir ölçekte olacak
Daha önce benzer teknolojik değişimler olduysa da, küresel ısınmayı 1,5 derecede sınırlandırmak için atılacak geniş çaplı ve hızlı bir değişimin örneği yok. Bu değişiklikler için 2035 yılına kadar her yıl 2,4 trilyon dolar harcanması gerektiği belirtilmiş.
Zira bu değişimler oldukça geniş bir çapta; enerji, toprak kullanımını, endüstri, şehirleşme ve teknoloji gibi sektörlerde gerçekleşmek zorunda. Rapor 2050 yılında kadar düşük karbon ekonomisine geçişte enerji verimliliği ve teknolojik yatırımların 2015 seviyesine göre 5 katına çıkması gerektiğini belirtiyor.
IPCC raporunun dikkat çektiği 5 maddeyi şöyle özetleyebiliriz:
- 2010 seviyesine göre karbondioksit salımının 2030’a kadar %45 oranında düşmeli
- 2050 yılında yenilenebilir enerji oranı %85’e çıkmalı
- Kömür tüketimi sıfıra yakın olmalı
- Enerji üretilebilecek tarım ürünlerinin ekim alanı 7 milyon kilometrekareye ulaşmalı
- 2050 yılında küresel net sera gazı salımı 0 olmalı
Raporda bu yatırımların daha çok iş imkanı yaratacağını, sürdürülebilir enerji ve ulaşıma daha çok kişinin ulaşmasını ve ekonomik istikrar sağlayacağını belirtiyor.
IPCC raporu dışında yapılan araştırmalar da, 2030 yılına kadar atılacak adımların ekonomiye normalden 26 trilyon dolar daha fazla katkı sağlayacağını öne sürüyor.
3. Karbondioksit salımının düşmesi gerekli ama “net sıfır” olması zorunlu
IPCC raporu, sera gazı salımının azalmasına ek olarak, karbondioksit salımının da net sıfır olması gerektiğini belirtiyor. Şu anda 2040 yılında olması beklenen bu durumu 10 yıl önceye çekersek küresel ısınmayı 1,5 derecede sınırlandırmak için büyük bir şans kazanıyoruz.
Tabii ki karbondioksit salımını azaltmak başlı başına yeterli olmayacak. IPCC raporu bir şekilde havadaki karbonu tutacak, toprağa gömme, havadan yakalama gibi teknolojilerini geliştirilmesi gerektiğini savunuyor.
Bununla beraber geçtiğimiz günlerde 40 kadar biliminsanı raporun taslağında bulunan karbon tutma teknolojilerinin çevreye daha çok zarar verebileceğini savundu. Biliminsanları yaptığı açıklamada, bahsedilen teknolojiler yerine, ormanları koruma ve geliştirmeye yönelik yatırımları desteklemesi gerektiğini savunuyor.
2030 yılına kadar ormanları koruyacak ve geliştirecek projelere yatırım yapmanın, karbon salımının %18’ini durdurabileceğini söne sürülmüş. Bu açıklamanın detaylarına buradan ulaşabilirsiniz.
4. 1,5 derecelik küresel ısınma iyi bir şey değil ama geriye dönüş olabilir
1,5 derecelik bir ısınmanın sonuçları insanlık için iyi değil, küresel nüfusun %15’i en az 5 yılda bir ekstrem sıcaklıklar yaşayacak. Genellikle fakir toplumlar olan, deniz seviyesi altında yaşayan topluluklar en çok etkilenenler olacak.
Kuzey Kutbundaki buz seviyeleri her yıl %15 oranında azalacak ve bu da deniz seviyeleri 0,8 m artıracak. Okyanusların akciğeri olan mercan resifleri ise artık büyüyemeyecek. Her ne kadar yağışlar %7 oranında artsa da, bu kendini kasırga ve fırtına olarak gösterecek ve eskisine göre %7.5 oranında daha yıkıcı olacak.
Ama buna rağmen IPCC raporunun haya geçirdiği 90 modelden 81’ince, 1,5 derecelik küresel ısınmadan sonra gezegenin sıcaklığında geriye dönüş görülmüş.
5. 1,5 derece kesinlikle 2 derecelik küresel ısınmadan daha iyi
Küresel ısınmanın 2 dereceyi geçmesi, Kuzey Kutbu buz oranının her yıl %30 oranında azalması ve bunun sonucunda deniz seviyesinin 1 metre artıp, Amsterdam gibi bir şehrin 2100 yılına kadar dizlere kadar su altında kalacak olması demek.
1.5°C’lik ısınma ile zaten büyümesi durmuş mercan resifleri ise artık okyanus suyunun asitlenmesinden dolayı çözünüp, yok olacak. Fırtına ve kasırgaların taşıyacağı su oranı %13 oranında artacağından, yıkıcılıkları da %15 oranında artacak.
Bundan sonraki her yaz rekor kıran yeni bir sıcaklık dalgası olacağından, kuraklık mısır ve buğday ürünlerinde %20 oranında verim azaltıp, orman yangınlarını artıracak.
Biliminsanları buradan geri dönüş konusunda bir yorum yapamıyor.
6. Herkes; ülkeler, şehirler, özel sektör, bireyler; herkes çok gecikmeden daha güçlü bir şekilde hareket etmeli
IPCC raporu yapılanların çok zor olduğunun farkında. Sadece ülkelerin harekete geçmesi, küresel ısınmanın 1,5 dereceyi geçmesi ile sonlanıyor. Rapor bu yüzden tüm kurumların ve bireyleri harekete geçmeye çağırıyor.
Türkiye’de de İklim Haber,1,5°C Küresel Isınma Özel Raporu çerçevesinde, kamuoyunu bilgilendirmek ve küresel ısınmanın 1,5 derecede kalmasına dair kamuoyu oluşturmak için birbuçukderece.com adında özel bir web sitesi hazırladı.
Sitede, son yıllarda Türkiye’deki son duruma dair bilgileri, farklı sıcaklık senaryolarının etkilerini, 1,5°C hedefinin ekonomik ve sosyal faydalarını detaylı olarak görebilmek de mümkün.
Topluluk aynı zamanda ‘Küresel ısınma #bibucuktakalsın kalsın” kampanyasının yaygınlaşması için bir change.org kampanyası da başlatıldı. Siz de buraya tıklayarak kampanyaya destek verebilirsiniz.
5 Comments